Thursday, March 29, 2007

Ο υποβιβασμός της ελληνικής λογοτεχνίας

Χωρίς δικά μου σχόλια θα παραθέσω τρία ντοκουμέντα που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητος και αφορούν το χώρο της ελληνικής λογοτεχνίας, ιδιαίτερα του ελληνικού μυθιστορήματος και διηγήματος, με τα οποία ασχολείται το παρόν μπλογκ.

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ ΠΡΩΤΟ

(απόσπασμα από δημοσίευμα στο ένθετο "Βιβλία" της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ της Κυριακής 25 Μαρτίου 2007)
«… Η… (αναφέρεται το όνομα συγγραφέως)… αποτελεί σήμερα την αυθεντικότερη φωνή της ελληνικής λογοτεχνίας, με την έννοια ότι είναι η δημιουργός ενός πρωτότυπου, συνεκτικού αφηγηματικού κόσμου. Πιστή στη μεγάλη αφήγηση, έμεινε μακριά από τις ευκολίες του λεγόμενου μεταμοντερνισμού, τις δραματοποιήσεις ή τις αναπλάσεις ιστορικού ή δημοσιογραφικού υλικού, επινοημένου ή όχι δεν έχει σημασία, μακριά από το collage ή το
a la maniere, τάσεις που κυριαρχούν τα τελευταία χρόνια στην ελληνική λογοτεχνική παραγωγή, προκαλώντας απίστευτη κόπωση και δίνοντας μέτρια βιβλία (φυσικά με μια-δυο εξαιρέσεις)…»

(η υπογράμμιση είναι δική μου)

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

Σχετικά με τα προτεινόμενα για βραβείο βιβλία από το λογοτεχνικό περιοδικό "(δε)κατα".
Η μεγάλη λίστα αποτελείται από βιβλία που πρότειναν οι εκδοτικοί οίκοι και οι ίδιοι οι συγγραφείς (αυτοπρόταση). Δηλαδή κατ' αρχήν δεν υπήρξε μια μορφή αξιολόγησης από κάποιους οι οποίοι με ένα σκεπτικό πρότειναν τα βιβλία. Ένα τέτοιο βραβείο έχει τον κίνδυνο βέβαια να παραλείψει βιβλία τα οποία για ανεξάρτητους από την ποιότητά τους λόγους παρέμειναν εκτός.

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ ΤΡΙΤΟ

(απόσπασμα από το σκεπτικό της επιτροπής των λογοτεχνικών βραβείων του περιοδικού "Διαβάζω")
“…Στο μυθιστόρημα, στην πλειονότητα της ελληνικής παραγωγής του 2006 διαπιστώνονται έλλειψη πνοής, προβλήματα δομής και αφήγησης, αδυναμία σύνθεσης ενός κόσμου πειστικού και πρωτότυπου… Στον χώρο του διηγήματος, χωρίς να υπάρχει κάτι εξαιρετικό, οι συγγραφείς διακυβεύουν περισσότερο από όσο οι μυθιστοριογράφοι.…»

Για κάποιους που ενδιαφέρονται για την ελληνική λογοτεχνία γεννάται το ερώτημα: Τι είναι αυτό που δεν πάει καλά με τους έλληνες συγγραφείς; Και πώς είναι δυνατόν όταν απαξιώνεται η προσπάθεια να περιμένουμε καλύτερα αποτελέσματα;

Το θέτω σαν θέμα συζήτησης και σαν μια ακόμη παράμετρο για τη θέσπιση αξιοκρατικών βραβείων που θα δίνουν ώθηση και όχι απογοήτευση στο συγγραφικό δυναμικό της χώρας.


Monday, March 26, 2007

ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ Β LOGGERS
με βιβλιοφιλικά blogs
για τη απονομή λογοτεχνικού βραβείου
(συνέχεια)
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 1.
Σχετικά με την θέσπιση λογοτεχνικού βραβείου των βιβλιοφιλικών bloggers ενημερώνω για τις νέες τρέχουσες εξελίξεις.
Ήδη υπάρχει επαφή με 10 γνωστά βιβλιοφιλικά ιστολόγια με τα οποία βρισκόμαστε σε συνεννοήσεις. Αν όλα πάνε καλά θα είμαστε έτοιμοι, όσοι από μας συμφωνήσουν, μετά το Πάσχα για περαιτέρω ανακοινώσεις.
ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ
όσοι δεν έχουν λάβει το σχετικό μέιλ με την πρόσκληση και επιθυμούν να συμμετάσχουν σ' αυτή την πρωτοβουλία της απονομής 1ου, 2ου, 3ου και πρωτοεμφανιζόμενου με αξιοκρατικά κριτήρια και διαφάνεια -ιδιότητες που προασπιζόμαστε στο χώρο της μπλο
γκόσφαιρας- να δηλώσουν την συμμετοχή και τις απόψεις τους σ' αυτό το μπλογκ ή με μέιλ.
Και πάλι ευχαριστώ τον reader's diggest για το ενδιαφέρον του και την ευγενική προσφορά του.

Friday, March 23, 2007

Λογοτεχνικό βραβείο των bloggers

Με απόλυτο σεβασμό στη γνώμη των συναδέλφων βιβλιόφιλων bloggers και γνώση του περιορισμένου του χρόνου τους, προτείνω τη θεσμοθέτηση ενός βραβείου για την Ελληνική σύγχρονη Λογοτεχνία που θα χαρακτηρίζεται από διαφάνεια και αξιοκρατία και με τους εξής όρους.
1. Θα συμμετέχουμε όσοι από τους βιβλιόφιλους θέλουμε προτείνοντας 5 από τα βιβλία που μας άρεσαν τον προηγούμενο χρόνο.
2. Τα βιβλία αυτά θα ανακοινωθούν από τα blogs που θα συμμετέχουν σ' αυτή τη διαδικασία. Οι συμμετέχοντες θα τα στείλουν με μέιλ.
3. Τα βιβλία θα προταθούν από τα blogs που θα συμμετέχουν σ' αυτή τη φδιαδικασία.
4. Κατόπιν συννενόησης με μέιλ των bloggers θα οριστεί πρόεδρος της επιτροπής. Εκεί θα στέλνονται τα μέιλ και αυτός θα τα ανηακοινώνει. Μπορεί να ανακοινώνονται και από τους άλλους συμμετέχοντες εάν επιθυμούν.
4. Οι προτάσεις των bloggers θα αποτελέσουν την μεγάλη λίστα των υποψηφίων. Εκεί που θα συγκλίνουν οι βιβλιόφιλοι bloggers θα αποτελείται η μικρή λίστα.
5. Η μικρή λίστα θα συζητηθεί και με επιχειρήματα μεταξύ των bloggers θα αναρτηθούν τα τελικά αποτελέσματα.
6. Οι βραβευθέντες θα είναι 10ς, 2ος και 3ος. Επιπλέον θα υπάρχει και βραβείο πρωτο εμφανιζόμενου συγγραφέα.
7. Κάποιος από εμάς θα αναλάβει να συντάξει το πόρισμα και να τιο ανακοινώσει και στα παραδοσιακά ΜΜΕ.
8. Το βραβείο θα είναι μια μεγάλης διάρκειας συνέντευξη του συγγραφέα στα blogs και μια περίληψη του έργου του που να δημοσιευθεί στα blogs. Επίσης ένα χρηματικό έπαθλο συμβολικό που θα κατατεθεί σε λογαριασμό του από τους βιβλιόφιλους bloggers. Αυτό για να υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη διαφάνεια στην κρίση.

Καλώ τους αγαπητούς και εξαιρετικούς βιβλιόφιλους bloggers που παραθέτω για συμμετοχή σ' αυτή την προσπάθεια βράβευσης πραγματικά αξιόλογων έργων.
Θα αποσταλεί και μέιλ στον καθένα ιδιαιτέρως.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΙ BLOGGERS
1. LIBROFILO
2.READER'S DIGGEST
3. ANAGNOSTRIA
4. VIVLIOKAFE
5. BOOK ATTACK
6. Ο υποφαινόμενος ΒΙΒLIOFAGOS.

Αν επιθυμεί και κάποιος άλλος να συμμετέχει παρακαλώ να επικοινωνήσει.
Νομίζω φίλοι μου ότι ήρθε η ώρα γι' αυτό. Ήδη ο αγαπητός ρήντερ κάνει κάτι αξιόλογο. Ας πάμε λίγο παρακάτω.
Περιμένω την ανταπόκρισή σας και τις συμμετοχές.
Με απόλυτη εμπιστοσύνη στην καθαρότητα των απόψεών μας.

Thursday, March 22, 2007

Ο Μπερνάρ, η Κατρίν και ο Τάκης

Οι αμιγείς εκπομπές λόγοτεχνίας στην ελληνική τηλεόραση είναι ελάχιστες. Αν δεν απατώμαι είναι "Τα βιβλία στο κουτί" (όπου κουτί=τηλεόραση) στην ΕΤ 1 και η εκπομπή του αειθαλούς Β. Βασιλικού στην ΕΤ 3. Σ' αυτές τις εκπομπές στριμώχνονται οι συγγραφείς προσπαθώντας να αρθρώσουν τον προσωπικό τους λόγο διακοπτόμενοι πολλάκις από τους παρουσιαστές. Ή μιλούν στην κάμερα ναρκισευόμενοι περιαυτολογώντας. Ή κάποιοι άλλοι τους κολακεύουν για την υψηλή ποιότητα της γραφής τους έχοντας ή προφανώς όχι διαβάσει τα λογοτεχνικά τους πονήματα. Και προς Θεού δεν συχνάζουν εκεί ποιητές πλην ίσως ελαχίστων εξαιρέσεων που δεν τις έχει συλλάβει το μάτι μου.
Και ξαφνικά εγένετο φως. Εξ εσπερίας. Ο παλαίμαχος πλέον μεσιέ Μπερνάρ Πιβώ, έχοντας κλείσει τον κύκλο του στην κουλτουριάρα γαλλική τηλεόραση κάνει ένα σάλτο βιβάντε στην ημιθανή ελληνική τηλεόραση. Και ανακαλύπτουμε έκθαμβοι ότι οι εκπομπές λόγου είναι εκπομπές προσώπων. Καμία σχέση η δομή της εκπομπής, η σκηνοθεσία, το είδος του βιβλίου, ο συγγραφέας, το ίδιο το λογοτέχνημα. Εκείνος που κατευθύνει είναι ο Πιβώ. Και μόνον αυτός. Οι ερωτήσεις του, οι παρεμβάσεις του, το βλέμμα του, το αποδεικτικό στοιχείο ότι έχει αναγνώσει το βιβλίο το οποίο παρουσιάζει. Με τέτοιον παρουσιαστή ακόμη και ο Τάκης Θεοδωρόπουλος μοιάζει γιγάντιος συγγραφέας. Ακόμη και το προβληματικό "Μυθιστόρημα του Ξενοφώντα" αναδεικνύεται σε έργο ζωής υψηλών προδιαγραφών. Η Κατρίν Βελισσάρη του ΕΚΕΒΙ, ως νέα σιδηρά κυρία του Ελληνικού Κέντρου Βιβλίου κατόρθωσε να προβάλει τους γαλλοτραφείς και γαλλομαθείς προστατεύομενούς της με έναν τρόπο αφοπλιστικό. Εύγε.
Οι εκπομπές θα είναι 6 όπως μας ενημέρωσαν. Και μεταξύ άλλων θα παρουσιαστούν η Έρση Σωτηροπούλου και ο Βασίλης Αλεξάκης. Ας τα βλέπουν αυτά οι δικοί μας.
Αγαπητή κυρία Σχινά δεν απέχετε πολύ από τον κύριο Πιβώ. Έχετε άποψη, λέγειν, εμφάνιση, γνώσεις, και ετοιμότητα. Σας λείπει η τόλμη. Το έτερον ήμισυ της εκπομπής σας πατώνει λίγο, όχι λόγω βάρους πλέον, αλλά λόγω βαρύγδουπης και σοβαροφανούς εν γένει παρουσίας στην κριτικογραφία. Όσο για τον κύριο Βασιλικό ας μη θεωρηθώ κακεντρεχής. Ο Πέτρος Τατσόπουλος, αν και νάρκισσος, είχε περισσότερο ενδιαφέρον στις επομπές του.
Η εκπομπή του Πιβώ είναι μια εξαιρετική πρωτοβουλία που αυτοαναιρείται. Εκτός και αν αποτελεί το πρώτο μέρος και άλλων εκπομπών. Η απορία του ελληνικού επαρχιώτικου κοινού είναι: Αφού μεταδίδεται στην Ελλάδα από το Εθνικό κανάλι πρέπει οπωσδήποτε οι συγγραφείς να είναι μεταφρασμένοι στα γαλλικά; Το ΕΚΕΒΙ όμως αποτελεί κέντρο χρηματοδοτούμενο από το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού. Μαθαίνουμε ότι συνέβαλε και το Γαλλικό Ινστιτούτο σε μια προσπάθεια διάδοσης της γαλλικής κουλτούρας και γλώσσας. Ποιά προσπάθεια διάδοσης της ελληνικής κουλτούρας και γλώσσας κάνει το ΥΠΠΟ;

Monday, March 19, 2007

Παίζοντας με τον εμφύλιο


Ο Μάνος Ελευθερίου έχει γράψει 400 τραγούδια, 9 ποιητικές συλλογές και 2 μυθιστορήματα ιστορικά. Το πρώτο του «Ο καιρός των χρυσανθέμων» τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο 2005. Είναι ο τεχνίτης του λόγου που χειρίζεται τη γλώσσα εξαιρετικά και την απογειώνει φτιάχνοντας ατμόσφαιρα. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό ο Ελευθερίου. Είναι και συγγραφέας που ψάχνει να βρει μια ενδιαφέρουσα ιστορία να διηγηθεί. Είναι αυτό που λέμε παραμυθάς. Αλλά και πάλι δεν είναι μόνο αυτό. Είναι ερευνητής. Ερευνά τους τόπους και τις εποχές για να στηρίξει αυτά που θέλει να διηγηθεί με αληθοφανείς καταστάσεις. Διαβάζοντας το πρώτο του βιβλίο εντυπωσιάστηκα από την πλούσια δράση και τα στοιχεία της εποχής. Με την ίδια χαρά άρχισα να διαβάζω και το δεύτερο, το «Η γυναίκα που πέθανε δυο φορές» πάντα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Η ιστορία που διηγείται ο Ελευθερίου αναφέρεται στην περίπτωση της ηθοποιού Ελένης Παπαδάκη (αν και δεν την ονομάζει μ’ αυτό το όνομα) που εκτελέστηκε από την ΟΠΛΑ με τη δικαιολογία της συνεργασίας με τους Γερμανούς κατά τα Δεκεμβριανά του ’44. Αλλά ο Ελευθερίου αφηγούμενος την εκτέλεση της Παπαδάκη δεν αφηγείται τη δική της εκτέλεση αλλά την εκτέλεση μιας άλλης γυναίκας, που, μέσα στην παραζάλη του, ο αδελφός της παραγνώρισε στο νεκροτομείο. Έτσι δόθηκε στο πτώμα το όνομα της ηθοποιού. Εκεί αρχίζει το μπέρδεμα της ιστορίας. Εκεί αρχίζει ο αναγνώστης να αναρωτιέται γιατί ο καλός συγγραφέας διαστρεβλώνει την αποδεκτή αλήθεια. Ποιος είναι ο στόχος του. Καθώς παρακολουθεί το ξετύλιγμα της δεύτερης ιστορίας του βιβλίου, εκείνης που ένας νέος γιατρός που περιθάλπει μια ηλικιωμένη γυναίκα και υποψιάζεται ότι μπορεί να είναι η Παπαδάκη που δεν πέθανε και ξεκινάει την έρευνά του για τα αίτια, αποπροσανατολίζεται. Άλλοτε ο μύθος πάει να στραφεί προς φιλοσοφικές αναζητήσεις του τύπου πώς μεταβάλει τις απόψεις μας ο χρόνος, άλλοτε πνίγεται στις λεπτομερείς περιγραφές των αντικειμένων της εποχής κι άλλοτε γίνεται ένας απολογισμός της ίδιας της ηθοποιού. Έτσι μια πραγματική ιστορία μετατρέπεται σε μια φανταστική ιστορία. Καλογραμμένη στα σημεία που δεν δίνονται οι εξονυχιστικές περιγραφές και δεν πλατειάζει, με μια δομή σχεδόν μεταμοντέρνα που πάει κι έρχεται στο χρόνο. Αλλά ο αναγνώστης μένει στο τέλος με ένα μεγάλο ερωτηματικό. Όχι αν πέθανε ή αν έζησε στ’ αλήθεια η Παπαδάκη, (ο Ελευθερίου δεν παρουσιάζει ντοκουμέντα που θα το αμφισβητούν επί της ουσίας), αλλά τι σκοπό εξυπηρετεί αυτή η νεκρανάσταση. Και μη βρίσκοντας τον σκοπό ο αναγνώστης υποθέτει πως γι’ αυτό ο συγγραφέας δεν αναφέρει το όνομα της διάσημης ηθοποιού. Μα τότε μένει αναπάντητο ένα άλλο ερώτημα: Γιατί χρησιμοποίησε αυτή την ιστορία; Στα θετικά του βιβλίου πρέπει να προσθέσουμε την ζωντανή αλλά και ορθά αποστασιοποιημένη περιγραφή της εποχής του ’44, που αποτελεί πιθανότατα την πιο μαύρη περίοδο της ιστορίας. Τα πολλά και γνωστά ονόματα που παρελαύνουν από το βιβλίο μάλλον αδυνατίζουν παρά πλουτίζουν το αποτέλεσμα. Εν τέλει αν κάποιος δεν έχει διαβάσει τα βιβλία του Ελευθερίου και θέλει να διαβάσει, προτείνω το πρώτο του, «Τον καιρό των χρυσανθέμων».


Παραθέτω το κείμενο από το οπισθόφυλλο του βιβλίου.


«Δεκέμβριος 1944. Μες στην παραφροσύνη ενός εμφυλίου πολέμου, το ευτελέστερο πράγμα είναι η ανθρώπινη ζωή. Τη συνέλαβαν και το ίδιο βράδυ την εκτέλεσαν. Ανθρωποθυσία; Εκείνο όμως το γυμνό σώμα που της αποδόθηκε δεν ήταν το δικό της. Το μοιραίο λάθος έγινε μέσα στον πανικό και την απόγνωση του αδελφού της στο νεκροτομείο. Έτσι, στο άγνωστο σώμα αποδόθηκε το ένδοξο όνομα της.


Εκείνη όμως ζούσε. Αλλού. Πενήντα χρόνια μετά ένας νεαρός γιατρός προσπαθεί να μάθει την αλήθεια από κείνον που συνέλαβε την γυναίκα, την Καλλιτέχνιδα. Να μάθει τι κρύβεται πίσω από την ηλικιωμένη γυναίκα που περιθάλπει σπίτι του και που ο ίδιος υποστηρίζει ότι είναι Εκείνη. Είναι όμως Εκείνη; Ποιο φως μπορεί να φωτίσει το παρελθόν μας και τη ζωή μας, ακόμα κι αν εμφανιστούν εκατό μάρτυρες και εκατό χαρτιά; Μια φανταστική ιστορία για τα παιχνίδια που παίζει ο χρόνος ακόμα και σ' εκείνους οι οποίοι κάποτε κρατούσαν μαστίγιο.»















Saturday, March 17, 2007

Συνεντεύξεις bloggers

Η εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" χτες στο ένθετο "Βιβλιοθήκη" δημοσίευσε μίνι συνεντεύξεις-παρουσιάσεις 10 bloggers κάνοντας ένα γενναίο άνοιγμα προς τη διαδικτυακή βιβλιοφιλία σε επιμέλεια του συγγραφέα και δημοσιογράφου Μισέλ Φάις και με τη συμμετοχή της δημοσιογράφου Κατερίνας Σχινά.
Το γεγονός μας χαροποιεί ιδιαίτερα διότι αποδεικνύεται και έμπρακτα μια άποψη που έχω καταθέσει περί επιθυμητής και αγαστής συνεργασίας της έντυπης και διαδικτυακής βιβλιοκρισίας.
Παραθέτω τα blogs που συμετείχαν στο τεύχος με τη σειρά που παρουσιάστηκαν.
1. http://estadiodelespejo.wordpress.com
2. www.sporadikos-logos.org/ficciones
3. http://librofilo.blogspot.com
4. http://diavazo.blogspot.com
5. http://kuk.blogspot.com
6. http://xoirovoskos.blogspot.com
7. http://bibliofagos.blogspot.com
8. http://vitamo.blogspot.com
9. http://sraosha.blogspot.com
10. www.greekgastronomer.com

Καλή δύναμη και καλή συνέχεια σε όλους μας (συνεντευξιασθέντων και μη).
Free Web Site Counter
Site Counter