ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΥ ΛΑΪΤ

Αστυνομικά κάθε είδους, μυστήριο εισαγωγής και εγχώριο, λάιτ λογοτεχνία, εύπεπτες και ανάλατες επικο-ηρωικο-ιστορικές ιστορίες, τρίγωνα, τετράγωνα, κυρίες προαστίων και νησιών, ξεχειλωμένες φλυαρίες, ως επί το πλείστον, που παραθέτονται ως προτάσεις για τις καλοκαιρινές μας αναγνώσεις από τα ένθετα εφημερίδων μεγάλης κυκλοφορίας, διανθισμένα πάντα και με αρκετά βιβλία άκρως σοβαρών μελετητών (για τους επαϊοντες;) που σου δημιουργούν το εύγλωττο ερώτημα: καλά το καλοκαίρι νερουλιάζει το μυαλό μας ή όσοι από μας αγαπούμε την καλή λογοτεχνία το καλοκαίρι δεν την αγγίζουμε και προτιμάμε άλλα σπορ, όπως το τάβλι και τα ουζάκια; Ανέκαθεν είχα αυτή την απορία τα καλοκαίρια. Κι επειδή δεν πρόκειται να λυθεί, γι’ αυτό –και για όσους- εξακολουθούν και το καλοκαίρι να στέκονται στο ύψος των λογοτεχνικών τους χειμερινών απαιτήσεων- προτείνω 4 βιβλία, παλιότερα έως πολύ παλιότερα, μα πάντα αγαπημένα. Αν δεν τα έχετε ακόμη διαβάσει παρακαλώ να το κάνετε. Κατά καιρούς αξίζει τον κόπο να γυρνάμε προς τα πίσω. Οι φρέσκιες σοδιές δεν είναι πάντα οι καλύτερες. Θέλουν ξεκαθάρισμα. Τα λίγα καλά κινδυνεύουν να περάσουν απαρατήρητα. Ας μη ξεχνάμε τις παλιές αξίες που σ’ αυτές στηρίχτηκαν οι νεώτεροι. Έχουμε και λέμε.

Α. Παπαδιαμάντης αυτοβιογραφούμενος
του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη
από τις εκδόσεις ΕΣΤΙΑ
με επιμελητή τον Παναγιώτη Μουλλά

«…Όσο κι αν αντιμάχεται τις μεταβολές του 1880, το έργο του Παπαδιαμάντη πραγματώνεται κατά βάθος χάρη σ' αυτές: η αυτοβιογραφική λειτουργία δεν βρίσκει τη θέση της παρά μόνο από τη στιγμή που ο δρόμος προς το ηθογραφικό διήγημα ανοίγεται διάπλατα κι αφήνει ένα πέρασμα ελεύθερο στην εμπειρία και στη μνήμη…»

Ο Παπαδιαμάντης είναι ο πρώτος που ανασταίνει μέσα στα γραφτά του την αθλιότητα της αθηναϊκής αυλής με τα σκοτεινά δωμάτια-τρώγλες, που φιλοξενούσαν το προλεταριάτο και το υποπρολεταριάτο της πρωτεύουσας, τους σκλάβους που δούλευαν 15 και 18 ώρες και το μεροκάματο δεν έφτανε για να πληρώσουν το νοίκι -ένας απ' αυτούς κι ο ίδιος ο συγγραφέας.

Το μυθιστόρημα της κυρίας Έρσης
του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη
από τις εκδόσεις ΑΓΡΑ

«Το Μυθιστόρημα (1966) εμπνέεται από ένα διήγημα του Γεώργιου Δροσίνη του 1922. Ο Πεντζίκης δανείζεται τα κύρια πρόσωπα και τη γενική πλοκή, αλλά εδώ σταματάνε οι ομοιότητες. Το έργο του Πεντζίκη είναι ένα είδος παλίμψηστου όπου το παλαιό ανασκευάζεται, αναδιαρθρώνεται, μεταμορφώνεται με ένα τρόπο μοναδικό στην ελληνική λογοτεχνία. Η γραφή είναι ασύνδετη, παρατακτική, το κύριο θέμα διαρκώς περιθωριοποιείται γιατί ο αφηγητής οδηγείται ολοένα σε νέους συνειρμούς. Ο σκελετός της κλασικής αφήγησης αφήνει τη θέση του σε μια ασυνεχή ροή λόγου όπου το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον πλέκονται σε μια μοναδική κλωστή…»

Αιχμάλωτοι
Μια ιστορία της ειρήνης, του πολέμου και της σκλαβιάς
του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου
σε έκδοση της ΣΧΟΛΗΣ Ι.Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

«… Οι Αιχμάλωτοι, μελέτη θανάτου και διδαχή αξιοπρεπούς στάσης ζωής, αρχίζουν από το γενέθλιο χώρο, την ιδιαίτερη πατρίδα του κεντρικού ήρωα-συγγραφέα, με το θάνατο της μάνας, και λήγουν με την εκτέλεση από τους κατακτητές του αδελφού του. Ο μικρόκοσμος της οικογένειας περιβάλλεται από ομόκεντρούς κύκλους που διευρυνόμενοι καλύπτουν διαδοχικά το χωριό, την ευρύτερη περιφέρεια και την Ελλάδα, εξασφαλίζοντας στο μυθιστόρημα μια εμβέλεια που υπερβαίνει σταδιακά το έλασσον και τη μεμονωμένη περίπτωση και επιδιώκει, με επιτυχία, το μείζον, τη γενίκευση και τη σύνθεση, υπό τις οποίες μπορεί να ανακαλύψει τη θέση του και να αντιμετωπίσει μετωπικά τόσο τα προσωπικά, όσο και τα κοινά προβλήματα, κάθε αναγνώστης, ως σκεπτόμενος και προβληματιζόμενος άνθρωπος…»

Η ζωή εν τάφω
Το βιβλίο του πολέμου
του Στρατή Μυριβήλη,
από τις εκδόσεις ΕΣΤΙΑ

«…Ο Στρατής Μυριβήλης ζωντανεύει σε ένα κλασικό για τα ελληνικά γράμματα έργο -ύμνο στη ζωή και την ειρήνη- τις μνήμες του από τα χαρακώματα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Μιλάει με τη φωνή -με τα χειρόγραφα καλύτερα- του λοχία Κωστούλα. "Τούτα τα τετράδια", μας γράφει ο Μυριβήλης, "βρεθήκανε μέσα στο γελιό του Αντώνη Κωστούλα. Τόνε θυμήθηκα τόσο ζωηρά και καθαρά κείνο τον αψηλό μελαχροινό φοιτητή με το μακρουλό πρόσωπο και τα φουντωμένα μαλλιά! Κάηκε κατά λάθος μέσα στα βουλγαρικά χαρακώματα που πατήσαμε... Είναι βαρύ πράμα νάχετε μέσα σας έναν πεθαμένο που γυρεύει να μιλήσει και να του σφαλνάτε με την απαλάμη το στόμα. Γνέφει και κάνει παρακαλεστικά νοήματα προς την καρδιά σας απ' το υπερπέραν. Θέλει να εκφραστεί. Ας μου συχωρεθεί τούτο το βιβλίο, γιατί μου είναι μια προσωπική απολύτρωση..."

Εύχομαι σε όλους καλή ανάγνωση, ακόμη και αν προτιμήσετε κάτι πιο λάιτ ή κάτι πιο βαρύ.

ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ